Σπίτι ή γηροκομείο: Πώς φροντίζουν οι Έλληνες τους ηλικιωμένους γονείς τους στα χρόνια της κρίσης;
Έχουν περάσει περίπου τρεις μήνες. Από τον φωταγωγό της πολυκατοικίας μου έχει σταματήσει να ακούγεται η γερασμένη φωνή της ηλικιωμένης κυρίας που έψαχνε κάθε αφορμή για να κατσαδιάσει τον εξίσου προχωρημένης ηλικίας, αλλά λιγότερο νευρικό, σύζυγό της.
«Τι να απέγιναν;», αναρωτιέμαι. Είχαν υποσχεθεί να φροντίζουν ο ένας τον άλλον μέχρι τέλους, μιας και δεν είχαν κανέναν άλλον. Τους έβλεπα καθημερινά να κατεβαίνουν αγκαζέ τις σκάλες από τον 5ο όροφο, φορώντας τα καλά τους. Για εκείνους κάθε βήμα έμοιαζε και με έναν μικρό άθλο. «Καταραμένα αρθριτικά», την άκουγα να λέει συχνά, αγκομαχώντας. «Σώπα. Λίγο έμεινε. Τα καταφέραμε και σήμερα», της απαντούσε, ο γλυκός, αλλά σπάνια ομιλητικός, σύζυγός της. Λίγο αργότερα, τους συναντούσες σε κάποιο από τα γνωστά «στέκια» στη γειτονιά να απολαμβάνουν τον ελληνικό καφέ τους. Και μετά πάλι πίσω στο διαμέρισμα και τον «αγώνα δρόμου» της ατελείωτης εκείνης σκάλας. Αυτή ήταν η δική τους μοναχική καθημερινότητα.
Ποια είναι όμως η θέση της τρίτης ηλικίας στην ελληνική κοινωνία; Πώς αντιμετωπίζουμε σήμερα εκείνους που αποκαλούμε ακόμα ως «απόμαχους της ζωής», ξεχνώντας πολλές φορές ότι πρόκειται για άτομα που συνεχίζουν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας; Εξακολουθεί η φροντίδα των ηλικιωμένων να παραμένει ως μία αποκλειστικά οικογενειακή υπόθεση, στην Ελλάδα της κρίσης, της ανεργίας και της μετανάστευσης;
Πέρα από κάθε αμφιβολία το δίλημμα «σπίτι ή γηροκομείο» για τους ηλικιωμένους, δεν είναι απλό ούτε για τους ίδιους, αλλά ούτε και για τα παιδιά ή τα εγγόνια τους. Η απόφαση για την εγκατάσταση σε οίκο ευγηρίας μπορεί τις περισσότερες φορές να είναι ιδιαίτερα δύσκολη, ωστόσο για ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί τη μόνη επιλογή.
Στη χώρα μας λειτουργούν συνολικά 243 μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στην Αττική (110) και ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία (29) και η Κρήτη (20).
Η αναλογία των ιδιωτικών μονάδων με τις μονάδες που λειτουργούν υπό την αιγίδα των ΜΚΟ είναι περίπου 1 προς 1. Οι ιδιωτικές μονάδες βρίσκονται κυρίως στα δυο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Τα ιδρύματα ΜΚΟ που είναι κυρίως εκκλησιαστικά, βρίσκονται κυρίως σε μικρές πόλεις και κωμοπόλεις.